Table of Contents
بانکی ناوەندی عێراق رۆژی یەکشەممە لە نوسراوێکدا بۆ بانکە بازرگانیەکان رێکارەکانی حەواڵەکردنی پارەی بۆ دەرەوەی عێراق دیاری کردووە.
بانکی ناوەندی دەڵێت ئەم رێکارانە بەهۆی پابەندبوونە بە یاسای بەرەنگاربوونەوەی سپیکردنەوەی پارە و پارەدارکردنی “تیرۆریستان” وە هەروەها بەمەبەستی چاکسازییە لە کەرتی بانکی و پێشخستنی کەرتەکە، لەگەڵ پاراستن و جێگیرکردنی نرخی ئاڵوگۆڕی دراو.
رێکارەکانی حەواڵەی پارە بۆ دەرەوەی وڵات
ئەو لایەنانەی رێگەپێدراون پارەیان پێبدرێت لە رێگەی سەکۆی ئەلکترۆنی:
- سەرجەم کۆمپانیا تۆمارکراوەکان لە وەزارەتی بازرگانی.
- پرۆژە تۆمارکراوەکان لە وەزارەتی پیشەسازی.
- کۆمپانیا ئاساییەکان کە بە گرێبەست دامەزراون لای ژوری بازرگانی، بە جۆرێک مانگانە لە 200 هەزار دۆلار زیاتر نەبێت.
- لقەکانی کۆمپانیا بیانیەکان کە لە وەزارەتی دارایی تۆمارکراون.
- پرۆژەکانی وەبەرهێنان کە لەلایەن دەستەی وەبەرهێنان رێپێدراون.
- پرۆژە کشتوکاڵی و ئاژەڵدارییەکان کە لە وەزارەتی کشتوکاڵەوە رێپێدراون.
- نوسینگە زانستییەکان کە لەلایەن سەندیکای دەرمانسازان مۆڵەتیان دراوەتێ.
- دابەشکارانی بەرهەمەکانی کارگە جیهانییەکان.
- بریکارەکانی کۆمپانیا جیهانییەکان کە تۆمارکراون.
- هەموو کۆمپانیا و کارگە و پرۆژە رێپێدراوەکان لە هەرێمی کوردستانی عێراق، دوای پێشکەشکردنی بەڵگەنامە فەرمیەکانیان بە وەرگێڕدراوی عەرەبی (وەرگێڕانی یاسایی)، تا ماوەی 31/12/2023، لە دوای ئەو بەروارە لە سەکۆی ئەلکترۆنی بێبەش دەکرێن.
ئەو مامەڵانەی بەگوێرەى یاسا رێپێدراون بە دراوی بیانی پارەدار(تمویل) بکرێن:
- هێنانی بەرهەم و کەرەستە و کەلوپەی رێگەپێدراو.
- کڕین و ئامادەکردنی خزمەتگوزارییەکان بە گوێرەى یاسا.
- ئەو داواکارییانەی دەگاتە بانکی ناوەندی لەلایەن دامەزراوە حکومی و گشتییەکان، کە بەشە بودجەکەی بە دۆلار دیاری نەکراوە، دوای سەلماندنی پێویستییەکان بە بەڵگە.
- بەهێزکردنی پشکەکانی هەژمارە لاوەکییە کراوەکان لە بانکی (جەی بی مۆرگان) بۆ بانکەکان و کۆمپانیاکانی کارتی پارەدانی ئەلکترۆنی کە ئەندامن لە کۆمپانیا جیهانیەکانی (ڤیزا و ماستەرکارد)
- بەهێزکردنی پشکەکانی دەستە داراییەکان کە ئەندامی سەرەکین لە کۆمپانیاکانی ئاڵوگۆڕی نێودەوڵەتی (وێسترن یونیەن، مۆنیگرام و ئەوانی دیکە) بۆ تەواوکردنی پابەندییە داراییەکانیان لەگەڵ کۆمپانیا جیهانییەکان.
- حەواڵەکردنی پارە بۆ کڕینی باڵەخانە و خانوبەرە لە دەرەوەی وڵات بەم شێوازە:
یەکەم: حەواڵەکردنەکە بۆ هەژماری کڕیارەکە یان کۆمپانیای عەقاراتی نێوەندگیری نێوان کڕیار و فڕۆشیار یان کۆمپانیای پارێزەری کڕیار، دوای دڵنیابوونەوە لە بوونی ناوی کڕیار لەسەر بەڵێننامەی کڕینی موڵکەکە.
دووەم: کڕیارەکە مافی مانەوەی کاتی یان هەمیشەیی هەبێت لەو وڵاتە و لەلایەن حکومەتی ئەو وڵاتە پشتڕاستبکرێتەوە.
سێیەم: کڕیار سەرچاوەی پارەکەی بۆ بانک ئاشکرا بکات کە دەیەوێت موڵکەکەی پێبکڕێت.
چوارەم: دەبێت کڕینی موڵکەکە لە ماوەی شەش مانگ جێبەجێبکرێت لە بەرواری حەواڵەکردنەکەوە.
- -حەواڵەکردن بۆ چارەسەر لە دەرەوەی وڵات بە مەرجێک حەواڵەکە بۆ هەژماری نەخۆش یان کەسی پلەیەک و دووی بێت دوای پێشکەشکردنی راپۆرتی پزیشکی لەلایەن نەخۆشخانەی وڵاتەکە.
- – کرێی خوێندن لە دەرەوەی وڵات، بە مەرجێک حەواڵەکە بۆ هەژماری خوێندکارەکە بێت یان کەسی پلە یەک و دووی خوێندکارەکە دوای پێشکەشکردنی بەڵگەنامەکان.
- حەواڵەکانی پەیوەست بە وەبەرهێنانەوە بەم جۆرە دەبێت:
یەکەم: خاوەن سەرمایەی پرۆژەی رێگەپێدراو بەگوێرەى یاسای وەبەرهێنان
دووەم: حەواڵە بۆ خاوەن پشكی نیشتەجێی دەرەوەی وڵات (عێراقی بێت یان بیانی)
- ئەو قەرەبوانەی حکومەت دەیدات بە بیانیەکان یان هاوڵاتیانی عێراقی نیشتەجێ لە دەرەوەی وڵات.
- داهاتی بەشداران لە کۆمپانیا تۆمارکراوەکان لە عێراق کە نیشتەجێی دەرەوەی وڵاتن، دوای وردبینی.
- داهاتی فرۆشتنی موڵک و خانوو بۆ ئەو عێراقیانەی خاوەنداری موڵکەکە دەکەن و لە دەرەوەی وڵات دەژین لە رێی هەژماری خۆی یان بریکارەکەی.
- ئەو قەرز و شایستە داراییانەی کڕیاری بە بانکێکی دەرەوەی وڵات بەستووەتەوە، دوای نیشاندانی رێککەوتننامەکە و جۆری قەرزەکە.
رێکارەکانی بەشداریکردن لە سەکۆی ئەلکترۆنی
- کڕیارانی دۆلار لە بانک دەبێت بۆ هاوردەکردن لە دەرەوە داواکاری بۆ کڕینی دۆلار پێشکەش بکەن، پێویستە داواکاریەکە تەواوی زانیارییەکانی تێدابێت وەک (زانیاری کڕیار، زانیاری لیستی بازرگانی هاوردەکراو، داتای بانکی نێوەند و نێردەر)
- پێویستە بانک لەگەڵ داواکاری بۆ کڕینی دۆلار ئەم زانیاریانەش بنێرن:
یەکەم: لیستی کەرەستە بازرگانیەکان بە جۆرێک کە بەرواری هێنانیان لە شەش مانگ زیاتر نەبێت لە دوای بەرواری داواکردنەوە.
دووەم: بەڵێننامەیەک کە بۆ مەبەستی پارەدارکردن و سپیکردنەوەی پارە بەکارنایەت داواکارییەکە، کە دواتر بانک بەرپرسیار دەبێت.
سێیەم: بەڵێننامەیەک کە بە تەواوی لێکۆڵینەوە کراوە لە داواکاریەکە، داواکار لە لیستی داواکراوان و سزادراوان نەبێت.
پابەندیەکانی بانکە بەشدارەکان لە سەکۆی ئەلکترۆنی
بانکەکان بەم خاڵانەوە پابەند دەبن:
- پەیڕەوکردنی سیاسەتی “کڕیارەکەت بناسە”
- بانکەکان داتاکانی ئەکاونتەکانیان هەڵدەگرن کە لەگەڵ بانکە تەسفیەکارەکان کراوەتەوە، لەوانەش وردەکارییەکانی جوڵەی ئەژمارەکە
- قەرزی بەڵگەنامەیی و گواستنەوەی دەرەکی کە بۆ دابینکردنی دارایی هاوردەکردنی کاڵا یان خزمەتگوزاری بەکاردەهێنرێت
- لیستی کەرەستە هاوردەکارەکان گرنگە
- بوونی وەسڵی بارکراو ناوی کڕیار یان وەرگری تێدابێت لەگەڵ ناوی فرۆشیار
- بەڵگەی وەرگرتن یان پێشکەشکردن بەکڕیار هەبێت.
- بەڵگەنامەی قەرزی بەڵگەنامەیی (لە حاڵەتی قەرز بۆ هاوردەکردنی کاڵاکان) ئەم بەڵگەنامانە بریتین لە تاکە مەرج بۆ پشکنینی دوای گواستنەوەکان لە ڕێگەی نامەی قەرزەوەیە.
- هەبوونی نامەکانی سوێفت تایبەت بە مامەڵەی گواستنەوەکە.
- بانک لێکۆڵینەوە بکات لە هەموو لایەنەکانی مامەڵە
بڕیارەکانی کۆتایی
- بانک داتای کڕیارەکانی لە سەکۆی ئەلکترۆنی نادات بە هیچ لایەنێک تەنها بە بڕیاری دادگا نەبێت.
- بانکی ناوەندی دراوی بیانی بە نرخی فەرمی راگەیەندراوی خۆی دەفرۆشێت.
- داواکاری گۆرینی دراوی بیانی لە سەکۆی ئەلکترۆنیەوە پێش دوو رۆژ دەنێردرێت.
- هەر کردارێکی کڕین و فرۆشتنی دراوی بیانی لەدەرەوەی ئەم رێکارانە رێپێدراو نیە.
- لە کاتی سەلماندنی ئەوەی بانکێک دراوی بۆ هەرکەسێک ئاڵوگۆڕ کردووە کە لە ناوخۆ یان دەرەوە سزادراو بووە، ئەوا بانکەکە لە سەکۆی ئەلکترۆنی بێبەش دەکرێت بۆ هەمیشە.
- پێشکەشکردنی داتا و بەڵگەنامەکان لەلایەن دامەزراوە دارایی و بانکەکان بە بانکی ناوەندی مانای قبوڵ کردنی نیە، تا ئەو کاتەی وردبینی بۆ دەکرێت.
- هەر حاڵەتێک بەدەر لەم رێکارانە لەلایەن لبەڕێوەبەرایەتیە پەیوەندیدارەکان و بانکی ناوەندی بڕیاری لەسەردەدرێت.
- ئەم رێکارانە لەگەڵ دەستپێکردنی کارەکانی سەکۆی ئەلکترۆنی دەچێتە بواری جێبەجێکردن.
- رێنماییەکانی کڕین و فرۆشتنی دراوی بیانی ساڵی 2021 رەتدەکرێتەوە.
